Cờ shogi – một bộ cờ Nhật Bản đang rất được ưa chuộng hiện nay. Tuy nhiên ít ai biết rằng, cờ shogi có nguồn gốc từ loại cờ Saturanga ở Ấn Độ – loại cờ xuất hiện từ thế kỷ thứ V. Và cách chơi của cờ tướng Nhật Bản lại tương tự như cờ tướng của Trung Quốc và phức tạp hơn nhiều so với cờ vua. Theo như tương truyền, chơi cờ shogi giúp những người chơi có thể rèn luyện được khả năng phản xạ và suy luận. Do đó, hãy cùng tham khảo bài viết của InMoji sau đây để thêm hiểu biết về luật chơi, cách chơi của cờ Shogi nhé!
Tổng quan về cờ shogi – biểu tượng của xứ sở phù tang
“Cầm – kỳ – thi – họa “ là những thứ vui tao nhã của người đương thời. Và trong số đó, kỳ – cờ là thứ có thể tạo kích thích cho những người chơi, khiến họ phải đau đầu khi đứng trước thế cờ khó, hoặc vui mừng khi giành thắng lợi. Đặc biệt, cờ shogi dân gian, biểu tượng đặc trưng của Nhật Bản luôn được những bậc hiền triết ưa thích bởi độ khó, sự kích thích của chúng. Chỉ cần có bàn cờ và quân cờ, những người yêu cờ đều ngồi chơi chúng ở bất cứ lúc nào và bất cứ đâu.
Trong cờ shogi sẽ có 40 quân cờ có kích thước giống nhau, mỗi bên sẽ có 20 quân với 8 quân cờ khác nhau. Mặc dù cờ shogi được bắt nguồn từ cờ Saturanga ở Ấn Độ, tuy nhiên hình thức cờ và cách chơi của shogi lại có 1 không 2, mang đậm bản sắc văn hóa của xứ sở phù tang. Do đó, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về bàn cờ, luật chơi cờ shogi dưới đây nhé.
Thành phần trên bộ shogi
Bàn cờ
Cờ shogi Nhật Bản với bàn cờ dạng 9×9 nghĩa là có tổng cộng 81 ô đều nhau trên bàn cờ. Các ô vuông đều có kích thước giống nhau và màu sắc giống nhau, khác với cờ vua là đen và trắng.
Trên bàn cờ, 3 hàng đầu tiên ở phía mình sẽ được gọi như “sân nhà”, “sân địch” là 3 ô nằm ở phía đối phương.
Các quân cờ shogi
Tương tự như cờ vua, cờ shogi có 8 quân cờ khác nhau, mỗi bên có: 1 quân vua, 1 quân tượng, 2 quân tướng bạc, 1 quân xe, 2 quân hương xa, 2 Mã, 9 con tốt. Do đó, tổng cộng mỗi phe sẽ có 20 quân cờ. Các quân cờ đều được thiết kế giống nhau theo hình nêm, đầu nhọn hướng về bên quân địch. Do đó, người ta sẽ không dựa vào màu sắc hay chữ trên quân cờ để xác định, mà sẽ căn cứ vào hướng chĩa để xác định quân nào của đối phương và quân nào của mình.
Bên trên mặt quân cờ sẽ được ghi tên bằng chữ Hán màu đen, còn bên dưới quân cờ sẽ được ghi ký hiệu màu đỏ. Tuy nhiên, trừ tướng và vua không có phần mặt đỏ này. Khi nào quân cờ trên bàn cờ phong cấp, có thể lật cờ từ quân đen sang quân đỏ. Quân tướng và vua không có sự khác nhau giữa 2 mặt do chúng không thể phong cấp.
Sắp xếp ở cờ shogi
Cờ ở mỗi bên gồm 20 quân và khi thiết lập bàn cớ sẽ phải bố trí thứ tự như sau:
- Hàng cuối: sát mép bàn cờ được sắp xếp ở đối xứng với trung tâm chính là vua, và các thứ từ trong ra đến ngoài sẽ lần lượt gồm: tướng bạc, tướng vàng, hương xa và mã.
- Hàng thứ 2: chỉ sử dụng hai quân là quân tượng và quân xe. Quân xe bên tay phải của người chơi đặt ở trên con Mã bên phải, còn quân tượng được đặt ở phía tay trái và trên quân mã trái.
- Hàng thứ 3: chính là những quân còn lại gồm có 9 con tốt dàn trận trên hàng 3
Số người chơi – thời gian chơi
Một bàn cờ shogi sẽ có 2 người chơi và là đối thủ của nhau. Thời gian chuẩn bị sắp xếp bàn cờ shogi dưới 2 phút. Thời gian chơi phụ thuộc vào thời gian để có người chơi chiến thắng và đánh bại đối thủ. Trò chơi sẽ kết thúc khi chiếu tiêu diệt được vua của đối phương.
Thông thường, sẽ mất khoảng 1 tiếng. Tuy nhiên, đối với những tuyển thủ chơi cờ shogi chuyên nghiệp sẽ mất khoảng 8 – 16 tiếng.
Luật chơi cờ shogi
Cách di chuyển quân cờ shogi
Quân cờ shogi tùy vào từng quân cờ sẽ có những cách di chuyển khác nhau, có thể tiến cờ, lấy, bắn thành:
- Tiến cờ: có những quân cờ có thể tiến lên bằng bước 1 bước, bước 2 bước hoặc bước nhiều bước. Có quân cờ còn có thể nhảy qua quân khác để di chuyển, và cúng có quân chỉ có thể tiến mà không được phép lùi.
- Ăn cờ: Nếu quân cờ của bạn có thể di chuyển đến vị trí quân cờ của địch thì bạn có thể loại bỏ được quân cờ đó. Và ngược lại, nếu cờ địch có thể tấn công được sang vị trí cờ bạn đặt thì bạn sẽ mất con cờ đó.
- Thả quân: thả quân là luật chơi thú vị của cờ shogi. Thay vì bạn phải sử dụng quân cờ của mình, người chơi có thể sử dụng cờ đối phương đã bị ăn đưa đến ô trống ở bàn cờ để biến chúng thành cơ của mình. Lưu ý, hãy đặt chúng dạng chưa được phong cấp. Khi thả quân, quân này sẽ không được ăn quân của đối thủ và quân đã được thả cần tuân thủ nước đi thích hợp. Quân Hương Xa, Mã, Tốt không đặt ở hàng cao nhất và quân Mã cũng không đặt được ở hàng 8. Đối với quân tốt sẽ không thả được dọc với quân cấp cùng phe chưa phong cấp hay nếu có 5 Tốt chưa phong cấp, quân tốt cũng sẽ không được thả.
- Luật để phong cấp: vùng để phong cấp chính là sân nhà của địch tức 3 hàng ở cuối của bên đối diện với sân nhà mình. Khi phong cấp thì quân cờ này sẽ lật được mặt đỏ và chúng sẽ sở hữu khả năng dịch chuyển theo như luật chơi quy định. Quân cờ phong cấp sở hữu hai mạng, khi cờ phong cấp quân bị bắt sẽ trở về mặt cờ đen ban đầu.
Cách di chuyển của từng quân cờ shogi
- Quân vua: có thể di chuyển theo mọi hướng tuy nhiên chỉ được bước 1 ô duy nhất.
- Tướng vàng: có 6 cách đi một bước về mọi hướng, 2 hướng không được di chuyển là hướng chéo lùi về sau.
- Tướng bạc: chưa phong cấp có 5 cách đi 1 ô là đi thẳng về trước, và 4 bước đi tréo. Sau phong cấp: có thể đi được như tướng vàng.
- Tượng: chưa phong cấp có thể đi chéo đến bất cứ đâu miễn không bị chặn. Sau phong cấp, có thể đi được như ban đầu và kết hợp cùng khả năng đi như vua – 1 ô lên trước, 1 ô phía sau, 1 ô sang phải và 1 ô sang trái.
- Xe: chưa phong cấp: xe đi theo đường ngang. Sau khi phong. phạm vi di chuyển có thêm là khả năng đi nhua vua.
- Mã: đi theo hình số 7, có thể nhảy qua quân khác. Khi đến hàng 8, 9 mã sẽ được phong cấp, sở hữu cách di chuyển của mã hoặc của tướng vàng.
- Hương xa: chỉ được tiến lên trước theo chiều dọc. Sau phong cấp có thể đi như cũ và kết hợp với cách đi của tướng vàng.
- Tốt: chỉ đi được 1 ô tiến lên. Sau phong cấp khả năng di chuyển xung quanh như tướng vàng.
Nhập thành yagura
Nhập thành yagura là thế nhập thành đặc biệt và mạnh nhất của cờ shogi giúp bảo vệ cho Vua với hàng tốt an toàn, cùng sự nghênh chiến của quân tượng, xe và sự hỗ trợ của tướng bạc và mã.
Tuy nhiên, nếu đối thủ của bạn cũng sử dụng chiến thuật nhập thành yagura, thì không bên nào có lợi cho trận đấu này.
Kết thúc của ván cờ
Ván cờ sẽ kết thúc khi Vua của đối phương bị tiêu diệt. Tuy nhiên, cũng có thể thua nếu bạn đi sai luật, hoặc không có nước đi hợp lệ. Cũng có thể kết thúc trận đấu khi ván cờ của bạn không thể được cứu vãn.
Ngoài thắng, thua, cờ shogi cũng có hòa là hòa theo kiểu lặp lại các nước đi hoặc vua đều tồn tại cùng. Ván lặp lại nước đi sẽ được chơi lại ván khác. Còn ván vua cùng tồn tại sẽ được tính dựa trên điểm của các quân từng bên. Bên nào ít điểm bên đó thua cuộc.
Cờ shogi là cờ khó, người chơi không chỉ cần thuộc luật mà còn có khả năng phán đoán thế cờ, nước đi của đối phương và tính toán nước đi của mình. Tuy nhiên, sau khi chơi cờ shogi không những ta thêm hứng khởi mà còn học được nhiều kỹ thuật, nâng cao năng lực tư duy và khả năng phán đoán. Chúc bạn có thể tìm được nhiều niềm vui khi chơi cờ shogi.
